Kontrole w lokalach usługowych nie są rzadkością. Na pewno wielu z Was słyszało o znanej w całej Polsce, precedensowej sprawie  fryzjera z Wałbrzycha, który w swoim zakładzie podczas pracy słuchał radia. Jeśli jesteś ciekaw tego kiedy jesteś zobowiązany do ponoszenia opłat za odtwarzanie muzyki w swoim gabinecie, to przeczytaj dalszą część artykułu.

ZASADY OGÓLNE
Publiczne odtwarzanie utworów wiąże się z koniecznością ponoszenia opłat w stosunku dla autorów i wykonawców. Z tego też powodu należy zawrzeć stosowne umowy licencyjne z podmiotami reprezentującymi te osoby. Aktem prawnym regulującym tę materię jest ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zawarte są w niej jednak pewne wyjątki, które w ramach tzw. dozwolonego użytku znoszą ten obowiązek.

PRZEPISY
Art. 24 ust. 1 ww. ustaw mówi, że: „Wolno rozpowszechniać za pomocą anteny zbiorowej oraz sieci kablowej utwory nadawane przez inną organizację radiową lub telewizyjną drogą satelitarną albo naziemną, jeżeli następuje to w ramach równoczesnego, integralnego i nieodpłatnego rozpowszechniania programów radiowych lub telewizyjnych i przeznaczone jest do oznaczonego grona odbiorców znajdujących się w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących do 50 gospodarstw domowych. Posiadacze urządzeń służących do odbioru programu radiowego lub telewizyjnego mogą za ich pomocą odbierać nadawane utwory, choćby urządzenia te były umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.”

Oznacza to, że w małych lokalach usługowych można odtwarzać muzykę nadawaną przez stacje radiowe lub telewizyjne bez dodatkowych opłat, o ile nie łączy się z tym faktem osiąganie korzyści majątkowych (dla umilenia czasu, ale nie czynienia z tego powodu źródła zarobku). Obowiązek wykazania nieosiągania korzyści majątkowych spoczywa na właścicielu lokalu (świadkowie, klienci, księgi rachunkowe).

WYROK TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
W wyroku z dnia 15 marca 2012 r. (sygn. C-135/10) trybunał orzekł, że odtwarzanie fonogramów w prywatnym gabinecie stomatologicznym nie wiąże się z wymogiem ponoszenia opłat w stosunku do producentów, ponieważ nie nosi znamion publicznego udostępniania. Odtwarzanie publiczne oznacza nieokreśloną, ale zawsze znaczną liczbę odbiorców. W gabinecie pacjenci przychodzą i wychodzą. Poczekalnia nie jest kawiarnią, a pacjenci odwiedzają gabinet w celu wykonania konkretnej usługi medycznej, a nie dla faktu słuchania muzyki. UWAGA, wyrok ten dotyczy odtwarzania programów radiowych!

SPOTIFY, TIDAL, APPLE MUSIC?
Każdy z tego rodzaju serwisów posiada własny regulamin. Warto zwrócić uwagę, że polskie ustawodawstwo mówi o braku konieczności ponoszenia opłat wyłącznie w przypadku odtwarzania muzyki nadawanej przez stacje radiowe lub telewizyjne. Najpopularniejszy serwis streamingowy Spotify wprost mówi, że zarówno konto darmowe jak i premium służyć może jedynie osobom prywatnym do celów niekomercyjnych. Co więcej serwis ten wprost zapowiada wprowadzenie dodatkowego rodzaju kont właśnie dla przedsiębiorców.

CO Z ORYGINALNYMI PŁYTAMI CD?
Niestety, podobnie jak powyżej. Jeśli chcesz uniknąć kłopotów, to najlepiej albo wybierać stacje radiowe i telewizyjne albo zdecydować się na opłaty.

POLSKIE ORGANIZACJE PRAWA AUTORSKIEGO
✔ Stowarzyszenie Autorów ZAiKS,
✔ Związek Producentów Audio-Video,
✔ Związek Artystów Wykonawców STOART,
✔ Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowne- Muzycznych SAWP,
✔ Związek Artystów Scen Polskich,
✔ Stowarzyszenie Aktorów Filmowych i Telewizyjnych,
✔ Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Stowarzyszenie Twórców Ludowych.

Każda z wyżej wymienionych organizacji reprezentuje inną grupę twórców i może żądać podpisania osobnych od pozostałych umów licencyjnych.
Należy jednak pamiętać, że dochodzić mogą tego jedynie wtedy, gdy z odtwarzaniem muzyki łączy się osiąganie korzyści majątkowych.

ILE TO KOSZTUJE?
Pod tym linkiem znajdziecie tabelę opłat ZPAV. Wysokość opłat uzależniona jest od liczby stanowisk oraz wielkości miasta w której zlokalizowany jest gabinet.

DARMOWA MUZYKA?
W internecie jest cała masa muzyki, którą można legalnie pobierać i odtwarzać bez konieczności ponoszenia opłat. Mowa tu o tzw. licencji Creative Commons. Należy być jednak ostrożnym, ponieważ istnieje kilka jej rodzajów, a jedna z nich wyklucza możliwość odtwarzania komercyjnego. Jeśli jednak nie wyobrażasz sobie dnia bez Rihanny w gabinecie, to... trzeba płacić lub polować na nią na jednej ze stacji radiowych ;-)